قطعا همه ما بتن ریزی دستی آشنا هستیم و می دانیم که در بسیاری از پروژه های ساخت و ساز به کار می رود.اما ما در این مقاله قصد داریم تا روش انجام این کار و معایب/مزایا را بررسی کنیم و ببینیم که آیا انجام بتن ریزی به این روش کار درستی است یا نه.اما قبل از هر چیزی شما باید با ماهیت بتن و مواد تشکیل دهنده آن شوید و ببینید که اصلا بتن چه نقشی در سازه دارد! پس در ادامه مقاله همراه گروه صاب ملکی باشید.
بتن چیست و از چه موادی تشیکل می شود؟
به طور کلی بتنی که که صنعت ساختمان سازی به کار می رود از ماده مواد سنگی,آب و سیمان به وجود می آید که همین طرز تهیه خود دو نوع مختلف دارد که عبارتند از :
- بتن آماده (در کارگاه بتن سازی تولید می شود)
- بتن دستی
بسیاری از افراد تصور می کنند که بتن آماده و دستی دقیقا به یک شکل می باشند و می توان از هر دو آنها برای تمامی پروژه استفاده کرد.اما باید بدانید که این دو در بسیاری از مواقع با یکدیگر تفاوت دارند و به طور کلی بتن دستی از کیفیت لازم برخوردار نیست.
بررسی بتن آماده و دستی از لحاظ کیفیت
همانطور که گفته شد,بتن آماده و دستی در بسیاری از موارد با یکدیگر تفاوت دارند که این تفاوت ها به شرح زیر هستند :
- زمان
- توزیع مواد
- تجهیزات مورد نیاز برای تولید
- کاربردها
- پسماندها
- کیفیت
- نیروی کار مورد نیاز
- تجهیزات مئرد نیاز ذخیره سازی
البته هر کدام از این روش های نام برده یک سری مزایا و معایبی دارند که متاسفانه بسیاری از افرادی که در ساخت و ساز فعالیت دارند,به این موارد اهمیت نمی دهند و در ادامه باعث بروز مشکلاتی می شود.
1. بتن دستی
بتن دستی که اغلب با نام خلاطه نیز شناخته می شود,دقیقا در محل اجرا تولید شده که از کیفیت به نسبت پایینی هم برخودار است.برای ساخت چنین بتنی,تمام 3 ماده باید به اندازه های مشخصی با یکدیگر ترکیب شوند تا بتن حالت و مقاومت خود را حفظ کند.به همین خاطر است که می گوییم باید این کار را به شخصی بسپارید که حداقل چندین بار انجامش داده است! بتن دستی دارای یک سری ویژگی هایی می باشد که از مهمترین آنها می توانیم موارد زیر را نام ببریم :
- روند تولید بتن در این حالت کندتر است,چرا که زمان زیادی برای به دست آوردن فرمول و مخلوط کردن نیاز دارید.
- شما می توانید این نوع بتن را دقیقا بعد از تولید در محل مورد نظر بریزید.
- برای تولید بتن دستی باید یک میکسر خلاطه هم داشته باشید.
- برای نگهداری از سیمان و سنگدانه ها نیاز به یک فضای بزرگ خواهید داشت.
- این نوع بتن بیشتر برای ساخت ساختمان های کوچک می باشد.
- تولید پسماند در این روش به نسبت بتن آماده بیشتر خواهد بود.
- برای تولید این بتن باید یک نفر به شکل مستمر مراقب ترکیب ها باشد تا کیفیت پایین نیاید.
- برای حمل و نقل و همچنین تولید بتن دستی نیاز به نیروی کار به نسبت زیادی دارید.
- برای انبار کردن میکسر و کیسه ها نیاز به یک فضای مناسب دارید.
- برای پروژه های بزرگ که نیاز به بتن زیادی دارید,پیشنهاد نمی شود.
- برای حمل بتن نیاز به فرغون یا سایر تجهیزات خواهید داشت.
برخی از مهمترین مزایای بتن دستی هم عبارتند از :
- برای متراژهای پایین به صرفه خواهد بود.
- به راحتی می توانید در محل ساخت و ساز تولید کنید و هزینه باربری ندهید.
- گاهی مواقع ممکن است بتن آماده دیر به دستتان برسد که در حالت دستی چنین مشکلی نخواهید داشت.
همچنین این روش بتن ریزی یک سری معایب هم دارد :
- کیفیت بتن دستی نسبت به آماده کمتر است.
- برای ذخیره کردن نیاز به فضای زیادی دارد + مراقبت.
- پسماندهای تولید شده ممکن است زیاد باشد.
- یک نفر باید به شکل مداوم بر روی تولید نظارت داشته باشد.
- برای بتن ریزی نیاز به افراد و تجهیزات خواهید داشت که بعد از تولید بتن خشک نشود.
2. بتن آماده
قطعا شما هم می دانید که بتن آماده در کارخانه های بتن تولید می شوند که نظارت دقیق دارند و معمولا بتن را بعد از تولید کردن توسط کامیون های میکسر (بتن ریز) به محل ارسال می کنند. البته بتن آماده به شکل پلاستیکی مانند و سفت نشده به محل می رسند تا در نقطه مورد نظر تخلیه شوند. هزینه این نوع بتن به شکل متر مکعبی می باشد. برخی از مهمترین ویژگی های بتن آماده عبارتند از :
- دیگر برای تولید و جابه جایی نیاز به زمان زیادی ندارید و درجا خالی می شود.
- امکان توزیع این نوع بتن به مکان های مختلف یک پروژه وجود دارد که تمام آنها را می توانید رصد کنید.
- دیگر به تجهیزاتی برای تولید بتن در محل نیاز ندارید.
- نیازی به فضا برای ذخیره مواد تشکیل دهنده نخواهید داشت.
- تمام سازه ها را می توان با چنین بتنی پیاده کرد.
- ضایعات و تلورانس مصرفی در این حالت نزدیک به صفر است.
- این بتن در کارخانه و با نظارت 24 ساعته انجام می شود و به همین خاطر کیفیت بالایی دارد.
- افراد مورد نیاز برای بتن ریزی کمتر بوده و تنها باید به تخلیه و صاف کردن بپردازند.
- شما می توانید این بتن را در مقادیر کم و زیاد سفارش دهید.
- اگر محل تولید با محل تخلیه فاصله زیادی داشته باشد,می توانید از یک سری ترکیبات برای جلوگیری از سفت شدن استفاده کنید.
البته بتن آماده هم دقیقا مانند بتن دستی یک سری مزایایی دارد :
- این نوع بتن در شرایط خوبی سفت می شود و به همین خاطر کیفیت بالایی دارد.
- امکان به هدف رفتن رفتن بسیار کم است.
- اختلال خوبی که بتن آماده دارد باعث می شود که مصرف بتن هم تا حدی پایین بیاید.
- استفاده از بتن آماده عمر مفید ساختمان را بالا می برد.
- این بتن در بهترین شرایط مهندسی و محیطی تولید و عرضه می شود.
دوستان عزیز این تمام ماجرا نیست و بتن آماده معایبی هم با خود به همراه دارد که البته قابل چشم پوشی است :
- هزینه حمل و نقل به نسبت بالایی دارد.
- گاهی مواقع ممکن است نیاز به افزودنی برای حفظ کیفیت باشد.
- اگر محل کارخانه بسیار دور باشد,ممکن است کیفیت بتن در مسیر افت کند.
- در برخی از پروژه ها ممکن است یک ترافیک سنگین باشد که در این حالت باید به سراغ افزودنی های بتن رفت.
آموزش بتن ریزی دستی
دوستان عزیز توجه داشته باشید که هیچ آموزش خاصی برای بتن ریزی دستی وجود ندارد و شما تنها باید بتن را بعد از آماده کرده در محل بریزید و صاف کنید.البته این کار یک سری جزئیات دیگری هم دارد که در حین انجام با آنها آشنا خواهید شد.
آموزش کلی : برای تولید بتن دستی شما نیاز به یک دستگاه میکسر خواهید داشت که اغلب با اندازه 300 لیتر شناخته می شود.اما باید بدانید که تنها می توانید از 250-270 لیتر آن استفاده کنید.بهتر است در هر بار استفاده از دستگاه حدود نیم کیسه سیمان و همراه با آب به مقدار کافی و سنگدانه ترکیب کنید.البته بهتر است که قبل از تولید دوباره,حتما یکبار میکسر را کامل شستشو دهید که درصدها تغییر نکنند.مهندس ساختمان باید یک روش اندازه گیری ساده برای کارگران در نظر بگیرد تا آنها هم بتوانند به راحتی کار را انجام دهند.برای مثال شما نمی توانید به کارگر بگویید که 50 کیلو ماسه اضافه کند! چرا که او متوجه این مقدار نمی شود و بهتر است با تعداد بیل یا فرغون با او صحبت کنید.برای اندازه گیری آب هم می توانید مقدار لیتر مورد نیاز را با سطل جایگزین کنید (برای مثال به جای 20 لیتر بگویید 4 سطل آب).
