آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید چرا برخی خانه ها حتی با معماری ساده، جذابیت خاصی دارند؟ پاسخ در اغلب موارد به طراحی هوشمندانه و زیبای محوطه برمی‌گردد. محوطه‌سازی، هنری است که با تلفیق عناصر طبیعی و مصنوعی، فضایی دلنشین و آرامش‌بخش را در اطراف ساختمان ایجاد می‌کند.ما در این مقاله قصد داریم تا هزینه محوطه سازی ویلا و آپارتمان را بررسی کنیم و ببینیم که آیا ارزش دارد بودجه زیادی برای این کار در نظر بگیریم یا نه. اگر سوالی در این رابطه داشتید می توانید همین حالا با کارشناسان هلدینگ بیاتونی تماس بگیرید.
چرا محوطه‌سازی اهمیت دارد؟
- افزایش ارزش ملک : یک محوطه زیبا و چشم‌نواز، به طور قابل توجهی بر ارزش ملک شما می‌افزاید. این موضوع به ویژه هنگام فروش ملک، می‌تواند تفاوت ایجاد کند.
- ایجاد فضایی دلنشین : محوطه‌ای که با دقت طراحی شده باشد، مکانی ایده‌آل برای استراحت، تفریح و گذراندن اوقات خوش با خانواده و دوستان است.
- هماهنگی با طبیعت : با محوطه‌سازی، می‌توانید ارتباط خود را با طبیعت تقویت کرده و از زیبایی‌های آن بهره‌مند شوید.
- بهبود کیفیت زندگی : یک محوطه زیبا و سرسبز، می‌تواند بر روحیه و سلامت شما نیز تأثیر مثبت بگذارد.
هزینه محوطه‌سازی به ازای هر متر مربع
همانطور که می‌دانید، محوطه‌سازی دنیایی وسیع از ایده‌ها و اجراهاست. از همین رو، نمی‌توان قیمت ثابتی برای هر متر مربع از آن تعیین کرد. هزینه‌های محوطه‌سازی بسته به عوامل مختلفی مانند نوع مصالح، طراحی، ابعاد فضا و… بسیار متغیر است. اما در ادامه سعی شده است تا نزدیک‌ترین ارقام به ازای هر متر مربع از مصالح مختلف برای محوطه‌سازی، آورده شود:
- سنگ : استفاده از سنگ در محوطه‌سازی، به دلیل تنوع بالا و زیبایی خاصی که به فضا می‌بخشد، بسیار محبوب است. به طور متوسط، هزینه هر متر مربع محوطه‌سازی با سنگ حدود 500 هزار تومان برآورد می‌شود.
- چمن مصنوعی : اگر به دنبال یک چمن همیشه سبز که نیاز به نگهداری آن اندک باشد، هستید، چمن مصنوعی گزینه مناسبی است. قیمت چمن مصنوعی به کیفیت و نوع آن بستگی دارد و به طور معمول از متر مربعی 200 هزار تومان شروع می‌شود.
- باغچه‌کاری : برای افرادی که به طبیعت علاقه‌مند هستند، باغچه‌کاری می‌تواند انتخاب جذابی باشد. هزینه باغچه‌کاری به نوع گیاهان، خاک مورد نیاز و ابعاد فضا وابسته است و به طور متوسط از متر مربعی 50 هزار تومان شروع می‌شود.
هزینه محوطه‌سازی در هر ساعت
هزینه محوطه‌سازی یکی از دغدغه‌های اصلی افرادی است که قصد تغییر فضای بیرونی ملک خود را دارند. این هزینه به عوامل مختلفی از جمله نوع کار، وسعت محوطه، متریال‌های مورد استفاده و تخصص پیمانکار بستگی دارد. یکی از روش‌های رایج محاسبه هزینه محوطه‌سازی، محاسبه بر اساس ساعت کاری است.
- هزینه نیروی کار : بخش عمده‌ای از هزینه‌های محوطه‌سازی مربوط به نیروی کار است. این هزینه بسته به نوع کار و پیچیدگی آن متفاوت خواهد بود. به طور معمول، برای کارهای فیزیکی مانند خاک‌برداری، سنگ‌کاری، چمن‌کاری و…، نرخ ساعتی مشخصی در نظر گرفته می‌شود. این نرخ در مناطق مختلف و برای پیمانکاران مختلف ممکن است متفاوت باشد، اما به طور متوسط، هزینه هر ساعت کار فیزیکی محوطه‌سازی حدود ۱۰۰ هزار تومان است.
- هزینه طراحی : اگر قصد دارید یک محوطه منحصر به فرد و با طراحی خاص داشته باشید، به خدمات یک طراح محوطه‌سازی نیاز خواهید داشت. طراحان محوطه‌سازی با بررسی شرایط سایت و سلیقه شما، طرحی زیبا و کارآمد برای محوطه شما ارائه می‌دهند. هزینه طراحی محوطه‌سازی نیز به صورت ساعتی محاسبه می‌شود و معمولاً با نرخ‌های مشابهی با نرخ نیروی کار محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، برای هر ساعت کار طراحی، حدود ۱۰۰ هزار تومان هزینه خواهید پرداخت.
هزینه محوطه‌سازی براساس مکان
تصمیم‌گیری درباره اینکه کدام قسمت از ملک خود را محوطه‌سازی کنید، یعنی حیاط جلو یا حیاط خلوت، تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های نهایی پروژه خواهد داشت. هرکدام از این دو بخش ویژگی‌های خاص خود را داشته و به همین دلیل، نیازمند طراحی و اجرای متفاوتی هستند.
- محوطه‌سازی حیاط خلوت : حیاط خلوت‌ها معمولاً فضایی خصوصی‌تر و به دور از دید عموم هستند. به همین دلیل، اغلب اوقات با طراحی‌های ساده‌تر و کمتر رسمی محوطه‌سازی می‌شوند. این مسئله باعث می‌شود تا هزینه‌های اولیه پروژه کاهش یابد. برای مثال، یک حیاط خلوت کوچک را می‌توان با صرف هزینه نسبتاً کمی، با کاشت چمن، درختچه‌ها و گل‌های زینتی، به فضایی زیبا و دلنشین تبدیل کرد. با این حال، اگر قصد دارید امکانات لوکس و پیچیده‌تری مانند استخر، آلاچیق، آبنما، سیستم نورپردازی پیشرفته و یا حتی یک آشپزخانه کوچک در فضای باز را به حیاط خلوت خود اضافه کنید، هزینه‌های پروژه به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت. در این حالت، نیاز به طراحی دقیق‌تر، استفاده از مصالح باکیفیت‌تر و اجرای حرفه‌ای‌تر خواهد بود.
- محوطه‌سازی حیاط جلو : حیاط جلو، به عنوان اولین چیزی که مهمانان شما هنگام ورود به خانه‌تان مشاهده می‌کنند، اهمیت ویژه‌ای دارد. به همین دلیل، اغلب اوقات با طراحی‌های چشم‌نوازتر و رسمی‌تر محوطه‌سازی می‌شود. استفاده از مصالحی مانند سنگ، چوب، آجر، چمن مصنوعی و گیاهان زینتی خاص، می‌تواند جلوه‌ای بسیار زیبا و مجلل به حیاط جلو ببخشد. با توجه به اهمیت ظاهری حیاط جلو، معمولاً هزینه‌های محوطه‌سازی آن بیشتر از حیاط خلوت است. همچنین، طراحی و اجرای یک حیاط جلو زیبا و منظم، نیازمند تخصص و تجربه بیشتری است. برای مثال، ایجاد یک باغچه منظم با طرح‌های هندسی، استفاده از گیاهان خاص و ایجاد یک مسیر زیبا، می‌تواند هزینه‌های قابل توجهی را به همراه داشته باشد.
- هزینه محوطه‌سازی حیاط خلوت کوچک : با بودجه‌ای حدود 10 میلیون تومان، می‌توان یک حیاط خلوت کوچک را با کاشت چمن، درختچه‌ها و گل‌های زینتی، محوطه‌سازی کرد.
- هزینه محوطه‌سازی حیاط جلو : هزینه محوطه‌سازی حیاط جلو بسیار متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. اما به طور کلی، برای ایجاد یک حیاط جلو زیبا و منظم، باید بودجه بیشتری را در نظر گرفت. برای مثال، ایجاد یک باغچه منظم با استفاده از سنگ و گیاهان خاص، می‌تواند بیش از 20 میلیون تومان هزینه در بر داشته باشد.
هزینه محوطه‌سازی ویلا براساس نوع متریال
هنگام بررسی متریال مورد استفاده در محوطه‌سازی ویلا باید به این نکته توجه داشت که این متریال به دو دسته سخت و نرم تقسیم می‌شوند. وقتی از کاشت گل، چمن و یا گیاه صحبت می‌کنیم، در واقع در حال اشاره به متریال نرم هستیم که بخشی از هزینه‌ها را به خود اختصاص می‌دهند. اما نوع دیگری از مواد و متریال وجود دارند که به آن‌ها متریال سخت گفته می‌شود. سنگ، نرده، موزاییک، آبنما و… از جمله متریال سخت محسوب می‌شوند.
هزینه نگهداری محوطه ویلا
هر محوطه‌سازی، اعم از کوچک یا بزرگ، نیازمند مراقبت و نگهداری مداوم است تا زیبایی و شادابی خود را حفظ کند. بخش قابل توجهی از این نگهداری به گیاهان اختصاص دارد. چمن‌ها، درختان، بوته‌ها و گل‌ها همگی نیازمند آبیاری منظم، کوددهی، هرس و مبارزه با آفات هستند. این مراقبت‌ها نه تنها به زیباتر شدن فضای سبز کمک می‌کنند، بلکه عمر مفید گیاهان را نیز افزایش می‌دهند. شرکت‌های خدمات فضای سبز طیف وسیعی از خدمات نگهداری را ارائه می‌دهند که از آبیاری ساده تا طراحی مجدد کامل محوطه را شامل می‌شود. هزینه این خدمات به عوامل مختلفی از جمله اندازه محوطه، نوع گیاهان، تعداد دفعات بازدید، نوع خدمات ارائه شده و همچنین فصل سال بستگی دارد. قراردادهای نگهداری معمولاً به صورت ماهانه، فصلی یا سالانه بسته می‌شوند و هزینه‌ها بر اساس این قراردادها پرداخت می‌شوند.
محوطه‌های ویلایی در شمال کشور به دلیل شرایط آب و هوایی خاص و تنوع گیاهی بالا، نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای هستند. رطوبت بالا، بارندگی‌های فصلی و وجود آفات و بیماری‌های خاص، چالش‌های منحصر به فردی را برای نگهداری از این محوطه‌ها ایجاد می‌کند. برای حفظ زیبایی و سلامت فضای سبز ویلاهای شمال، لازم است از متخصصان و شرکت‌های خدمات فضای سبز مجرب کمک گرفته شود. هزینه نگهداری ماهانه یک ویلا در شمال، با در نظر گرفتن عوامل ذکر شده، می‌تواند بسیار متغیر باشد. به عنوان یک برآورد تقریبی، می‌توان گفت که هزینه نگهداری ماهانه یک ویلا با فضای سبز متوسط در شمال، حداقل یک میلیون تومان خواهد بود. البته این هزینه می‌تواند بسته به عوامل مختلفی مانند اندازه محوطه، نوع گیاهان، تعداد کارگران و نرخ دستمزد در منطقه، به طور قابل توجهی افزایش یا کاهش یابد.
هزینه کاشت گل و گیاه
علاوه بر هزینه‌های نگهداری که پیش‌تر به آن اشاره شد، انتخاب گونه‌های گیاهی و درختچه‌ها نیز به نوبه خود هزینه‌بر است. نوع گیاه، ابعاد آن و محل قرارگیری‌اش در محوطه، تأثیر مستقیمی بر ظاهر نهایی و کارکرد باغچه خواهد داشت. به عنوان مثال، بوته‌ها اغلب در قسمت جلویی ویلا و نزدیک ورودی اصلی کاشته می‌شوند. همچنین، می‌توان از آن‌ها برای ایجاد مرزهای طبیعی در حیاط خلوت، اطراف مسیرهای ورودی یا کناره‌های پاسیو استفاده کرد. کاشت انواع مختلف درختچه‌ها به ایجاد عمق و تنوع بصری در محوطه کمک می‌کند. انتخاب بین درختچه‌های کوچک و بزرگ، بوته‌ها یا درختان، و تعیین بهترین مکان برای هر یک، نیازمند دانش تخصصی و تجربه است؛ به همین دلیل، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند این کار را به دست پیمانکاران محوطه‌سازی بسپارند. حتی عملیات‌هایی مانند هرس درختان و چیدن میوه‌ها نیز جزئی از خدمات باغبانی محسوب می‌شوند و هزینه‌های جداگانه‌ای دارند.
هزینه کاشت درختان دائمی معمولا بیشتر از چمن‌کاری است. همانطور که در ابتدای متن اشاره شد، هزینه کاشت چمن به طور متوسط از هر مترمربع 100 هزار تومان شروع می‌شود و برای گیاهان فصلی، این مبلغ به حداقل 400 تا 500 هزار تومان برای هر مترمربع می‌رسد. عوامل مختلفی مانند نوع چمن، روش کاشت، و نیاز به کوددهی و آبیاری بر هزینه نهایی تأثیرگذارند. همچنین، هزینه کاشت گیاهان فصلی به دلیل نیاز به تعویض مداوم آن‌ها و خرید گیاهان جدید، بیشتر از چمن است.
هزینه مربوط به بخش‌های سازه‌ای محوطه
محوطه‌سازی تنها به کاشت گیاهان محدود نمی‌شود. این هنر، افزودن المان‌هایی چون پاسیوهای دنج، گذرگاه‌های پیچ در پیچ، عرشه‌های چوبی دل‌نواز، آلاچیق‌های سنتی یا مدرن، سیستم‌های نورپردازی چشم‌نواز و سایر سازه‌های جذاب را نیز در بر می‌گیرد. در حقیقت، عمده هزینه‌های محوطه‌سازی به همین بخش اختصاص می‌یابد. چرا که این قسمت، اغلب نیازمند استفاده از مصالح مرغوب و اجرای ساخت‌وسازهای دقیق و حرفه‌ای است. به همین دلیل، هزینه اولیه این بخش از پروژه، به‌طور متوسط، از 10 میلیون تومان به بالا برآورد می‌شود و بسته به نوع سازه و متریال بکار رفته، می‌تواند متغیر باشد.
این بخش از محوطه‌سازی، به شما این امکان را می‌دهد تا از زیبایی‌های طبیعی و مصنوعی محوطه خود به طور کامل لذت ببرید. پاسیوهای دنج، فضایی دلنشین برای گذراندن اوقات فراغت و دورهمی‌های خانوادگی فراهم می‌کنند. گذرگاه‌های زیبا، شما را به گوشه و کنار باغچه هدایت کرده و چشم‌اندازهای متنوعی را پیش روی شما قرار می‌دهند. عرشه‌های چوبی، فضایی آرام و دلنشین برای استراحت و لذت بردن از طبیعت ایجاد می‌کنند. آلاچیق‌ها، مکانی ایده‌آل برای صرف غذا، مطالعه و یا صرف چای عصرانه هستند. سیستم‌های نورپردازی، با ایجاد جلوه‌های بصری زیبا، به محوطه شما روح می‌بخشند.
در مجموع، این المان‌ها، علاوه بر افزایش زیبایی و جذابیت محوطه، کارکردهای متنوعی را نیز بر عهده دارند و به شما کمک می‌کنند تا از فضایی دلنشین و کاربردی بهره‌مند شوید. این مهم‌ترین رسالت محوطه‌سازی ویلاهای شمالی است که با ایجاد فضایی زیبا و کارآمد، به شما امکان می‌دهد تا از اوقات خود به بهترین شکل لذت ببرید.
هزینه آتشدان یا گودال آتش
داشتن یک گودال آتش در فضای باز، همانند افزودن یک قلب تپنده به حیاط خانه است. این المان جذاب، نه تنها یک نقطه کانونی زیبا ایجاد می‌کند، بلکه محیطی دنج و گرم را برای گذراندن اوقات خوش با خانواده و دوستان فراهم می‌آورد. گودال‌های آتش در انواع مختلفی طراحی می‌شوند؛ از مدل‌های ساده و قابل حمل که به راحتی جابه‌جا می‌شوند تا نمونه‌های پیچیده و توکار که به صورت دائمی در حیاط نصب می‌شوند.
یکی از جذابیت‌های گودال‌های آتش، تنوع در انتخاب سوخت است. شما می‌توانید از چوب‌های خشک و طبیعی برای ایجاد شعله‌های رقصان و حس و حال سنتی استفاده کنید. یا اگر به دنبال راحتی و یکنواختی بیشتر هستید، مدل‌های گازی را انتخاب کنید که با فشردن یک دکمه، آتش را روشن کرده و به راحتی آن را کنترل می‌کنند. سوخت‌های گازی علاوه بر شعله‌های پایدار و یکنواخت، دود و خاکستر کمتری تولید می‌کنند. یک آتشدان به حداقل ۱٠ میلیون تومان اعتبار نیاز دارد.
هزینه پیاده‌رو و مسیرهای ورودی و خروجی
افزودن یک پیاده‌رو به محوطه‌سازی شما، بسته به جنس و متریالی که انتخاب می‌کنید، می‌تواند به طور چشمگیری بر ظاهر و کارایی فضای بیرونی شما تأثیر بگذارد. مسیرها و گذرگاه‌ها به عنوان عناصر کلیدی در طراحی محوطه‌سازی، به فضا عمق و جهت می‌دهند. تقریباً در تمامی محوطه‌سازی‌های شمال ایران، به ویژه ویلاها و باغ‌ها، شاهد حضور پررنگ پیاده‌روها هستیم که با استفاده از متریال‌های متنوع و طرح‌های خلاقانه، جلوه‌ای زیبا و طبیعی به فضا می‌بخشند. پیاده‌روها را می‌توان در بخش‌های مختلف محوطه‌سازی، از ورودی اصلی گرفته تا حیاط خلوت و باغچه، اجرا کرد. با استفاده از المان‌های نورپردازی، می‌توان مسیر را به طور هنرمندانه‌ای مشخص کرده و بر نقاط کانونی محوطه تأکید نمود. همچنین، با تلفیق پیاده‌روها با سایر عناصر طراحی مانند آبنما، آلاچیق و گیاهان، می‌توان فضایی دلنشین و آرامش‌بخش ایجاد کرد.
انتخاب جنس پیاده‌رو، به عوامل مختلفی مانند بودجه، سبک طراحی و کاربری فضا بستگی دارد. موادی مانند شن، سنگ ریزه و خاک رس، گزینه‌های اقتصادی و طبیعی هستند که برای ایجاد مسیرهای ساده و کم‌هزینه مناسب می‌باشند. از سوی دیگر، متریال‌هایی مانند سنگ طبیعی، آجر، چوب و بتن، به دلیل دوام، زیبایی و تنوع طرح و رنگ، برای ایجاد پیاده‌روهای لوکس و ماندگار مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مسیرها می‌توانند تا ۴٠ میلیون تومان هزینه برای شما داشته باشند.
هزینه پاسیو
ساخت پاسیو در حیاط، سرمایه‌گذاری روی زیبایی و لذت بردن از فضای بیرونی خانه است. هزینه این کار، حداقل از 15 میلیون تومان شروع می‌شود و بسته به اندازه، جنس مصالح، طراحی و سایر عوامل متغیر است. پاسیوها به عنوان یکی از عناصر اصلی در طراحی محوطه سازی، بسیار محبوب شده‌اند. آن‌ها در اشکال هندسی مختلف، ابعاد متنوع و با استفاده از مصالح گوناگونی مانند چوب، سنگ، آجر، کاشی و بتن ساخته می‌شوند. این تنوع، امکان ایجاد یک پاسیو متناسب با هر سلیقه و سبکی را فراهم می‌کند.
پاسیوها معمولاً در مجاورت خانه ساخته می‌شوند و اغلب با یک آلاچیق زیبا همراه می‌شوند که فضایی دلنشین برای استراحت و دورهمی‌های خانوادگی ایجاد می‌کند. اما شما می‌توانید پاسیو را در هر نقطه‌ای از باغ خود، مانند کنار یک فواره یا در دل طبیعت، بنا کنید. همین تنوع در مکان‌یابی و طراحی پاسیو است که می‌تواند زیبایی باغ شما را چندین برابر کند.
هزینه ساخت ایوان
اگر حداقل ۳٠ میلیون تومان در حساب خود دارید، می‌توانید ساخت ایوان را در دستور کار قرار دهید. با ساخت ایوان جلوی خانه شما زیباتر خواهد شد؛ مخصوصا اگر در یک بافت روستایی در شمال کشور اقدام به ویلاسازی کنید. برای ایوان می‌توان اشکال و سبک‌های مختلفی درنظر گرفت. ایوان می‌تواند درون باغ، تراس‌های زیر شیروانی و بالکن‌ها ساخته شود.
یک تفاوت مهم ایوان و آلاچیق این است که باید برای ساخت ایوان از شهرداری یا دهیاری مجوز ساخت آن را گرفت که این موضوع در مورد ساخت آلاچیق مطرح نیست. همچنین ایوان دارای سطوح لعاب مشخص است که می‌تواند از طریق پنجره‌های کشویی یا تاشو باز شود و باعث افزایش حجم ویلا و شکل ساختمان شود.
نتیجه‌گیری
بدون استفاده از موارد ذکر شده در مقاله، ویلای شما هرچقدر هم که از نظر فنی و کیفی سطح بالا باشد، زیبایی خاصی نخواهد داشت و باید آن را هم قیمت با یک ویلای بسیار کوچک‌تر اما با یک محوطه بهتر بدانید.
حتما با خواندن مقاله متوجه شدید که هزینه‌های گفته شده برای محوطه‌سازی، در برابر سایر هزینه‌های ساخت ویلا بسیار ناچیز بودند. بنابراین می‌توانید با هزینه‌ای کمتر از یک میلیون تومان به ازای هر متر مربع، ارزش ویلای خود را تا یک و نیم برابر افزایش دهید و همزمان از زیبایی نشستن در محوطه ویلا و تماشای آن لذت ببرید.
